Tandenknarsen, ook wel bruxisme genoemd, is het onbewust hard over elkaar schuiven van de boven- en ondertanden. De meeste mensen tandenknarsen in slaap, maar het kan ook overdag plaatsvinden. Mensen die er last van hebben, hebben vaak zelf niet door dat ze tandenknarsen. Hierdoor is de parasomnie soms moeilijk te herkennen. Het is vaak de partner die voor het eerst opmerkt dat zijn of haar partner ‘s nachts met de tanden knarst. In andere gevallen ontdekt de tandarts flinke beschadigingen aan het gebit waardoor het vermoeden van tandenknarsen ontstaat. Om ernstige gebitsschade te beperken is het belangrijk om knarsetanden zoveel mogelijk te voorkomen. In dit artikel gaan we meer vertellen over de symptomen, oorzaken en gevolgen van knarsetanden. Ook delen we een aantal tips tegen tandenknarsen. Lees mee!
Symptomen tandenknarsen
Mensen die er last van hebben, hebben vaak niet door dat ze knarsetanden. Het is vaak de partner die het tandenknarsen opmerkt. Ook tijdens een controle bij de tandarts kan het vermoeden van tandenknarsen ontstaan. Knarsetanden kan immers flinke gebitsbeschadiging veroorzaken. Er zijn wel een aantal symptomen waarbij men zelf kan besluiten dat hij of zij aan bruxisme lijdt. Denk aan pijnklachten in de kaak, hoofdpijn, nekpijn en/of schouderpijn. Dit komt doordat de spieren van het gezicht en kaken erg gespannen zijn. Andere tandenknarsen symptomen zijn een klikkend en ploffend geluid tussen de slaap en bovenkaak, bijtranden aan de binnenkant van de wangen, versleten tanden, gevoelige tanden of ontzette kaken.
Oorzaak tandenknarsen
De oorzaak tandenknarsen is meestal moeilijk te vinden. Vaak is bruxisme het resultaat van meerdere factoren. Meestal ligt een psychologische oorzaak aan de basis, maar dat is niet altijd zo. Sommige mensen gaan knarsetanden omdat de boven- onderkaak niet goed op elkaar passen. Hierdoor schuift men ’s nachts onbewust de kaken over elkaar heen. Bruxisme kan ook erfelijk zijn. Veertig tot zestig procent erft de parasomnie van familie. Ook problemen met het centrale zenuwstelsel kunnen tot knarsetanden leiden, bijvoorbeeld de ziekte van Parkinson of Huntington.
In andere gevallen lijken psychische problemen de oorzaak tandenknarsen te zijn. Denk aan angst, depressie of stress. Knarsetanden slaap kan ook veroorzaakt worden door andere slaapproblemen zoals slaapapneu, snurken of vermoeidheid. Knarsetanden in slaap komt vaak voor bij mensen die te veel alcohol drinken en/of roken. Tenslotte kan ook een bepaalde levensstijl een belangrijke rol spelen zoals het eten en drinken van cafeïne: koffie, cola en chocolade. Bruxisme kan ook veroorzaakt worden door drugs en medicijnen zoals Prozac, XTC en cocaïne. Tandenknarsen in slaap komt niet alleen voor bij volwassenen, knarsetanden kind gebeurt ook dikwijls.
Gevolgen knarsetanden
Tandenknarsen in slaap heeft vooral gevolgen voor het gebit, maar kan ook leiden tot slaapgebrek, vermoeidheid, concentratieproblemen en relatieproblemen. Deze parasomnie heeft dus ook sociale gevolgen. De tanden en kiezen kunnen ernstig beschadigd raken. Soms is het knarsetanden slaap zo erg dat stukken tandglazuur of vullingen af kunnen breken. Tandenknarsen slaap lijdt vaak tot vervroegde slijtage van het gebit. De voortanden zijn dan nauwelijks zichtbaar bij het lachen. Vanwege deze problemen kan tandpijn ontstaan, net als pijn in de kaakgewrichten, nek en schouders. Het is belangrijk om bruxisme zo vroeg mogelijk te behandelen. Ondertussen kunnen partners die wakker worden oordopjes gebruiken. Zo wordt de nachtrust niet gestoord. Het komt namelijk vaak voor dat partners slaapproblemen krijgen doordat hun wederhelft tanden knarst.
Tips tegen tandenknarsen
1. Tandenknarsen oplossing: tandenknarsbitje
Wat te doen tegen tandenknarsen? Prioriteit bij knarsetanden is de bescherming van tanden en kiezen. Sommige knarsers kunnen tot wel driehonderd kilo aan kracht op het gebit zetten waardoor de tanden afbreken. Gebitsbescherming kan door middel van een knarsbitje. Ook een splint, opbeetplaat of spalk van de tandarts past vaak precies, maar kost al snel honderden euro’s. Er zijn ook goedkope en kwalitatieve knarsbitjes verkrijgbaar die je zelf en makkelijk op maat kunt vormen. Google er maar eens naar!
2. Vermijd kauwen
Kauwgom kauwen is geen goed idee. Ook nagelbijten of bijten op pennen kan de hevigheid van knarsen opvoeren. Omdat de kaakspieren overdag gewend zijn om te kauwen, ontstaat de gewoonte om ’s nachts door te gaan met het op elkaar schuiven van de kaken. Een tip is om het puntje van je tong tussen je tanden te plaatsen, dit kan helpen om het tandenknarsen slaap af te leren.
3. Pak stress aan
Vaak lijkt knarsetanden in slaap door stress te ontstaan. Door voldoende te ontspannen, kan bruxisme flink afnemen. Je kunt bijvoorbeeld heerlijk ontspannen door middel van een bad, maar ook yoga of meditatie kunnen erg zinvol zijn. Als het je zelf niet lukt om stress onder controle te krijgen, kan je de hulp inschakelen van een psycholoog.
4. Beperk alcohol, cafeïne en roken
Nog meer tips tegen tandenknarsen? Als je meer dan twee koppen koffie per dag drinkt, loop je meer risico op bruxisme. Daarnaast kan het eten van chocolade de neiging tot tandenknarsen slaap versterken. Beperk daarom je cafeïnegebruik. Dan maar een biertje of wijntje drinken? Nee, dat is ook geen goed idee. Het drinken van alcohol kan de kaakspieren extra triggeren om te gaan knarsen. Roken heeft trouwens hetzelfde effect.
5. Zorg voor een goede nachtrust
Een goede nachtrust vermindert de duur en intensitieit van knarsetanden. In sommige gevallen kan goed slapen ervoor zorgen dat je niet meer knarst. Kan je niet slapen? Hier vind je tips tegen slapeloosheid! Heb je overdag veel last van knarsetanden? Dan kunnen ontspanningsoefeningen je helpen om het knarsetanden onder controle te krijgen.
6. Ga bij een fysiotherapeut of kinesist
Wat te doen tegen knarsen? Een fysiotherapeut kan je verschillende massagetechnieken aanleren waardoor je kauwspieren goed kunt leren ontspannen. Een massage werkt bovendien goed tegen de pijn na een nacht stevig knarsen. Echter heeft het masseren van de kaakspieren niet bij iedereen een goed effect. Bij ernstige gewrichts- of kaakpijn kies je wellicht beter voor kinesitherapie.
Eén van de beste tips tegen tandenknarsen is om een tandarts te bezoeken. Door je gebit regelmatig te laten controleren, kan je heel wat schade voorkomen. Is je gebit toch beschadigd? Dan kan de tandarts je tanden herstellen met wit vulmateriaal. Daarnaast kan het nodig zijn om een kroon of beugel te plaatsen, waardoor het herhaaldelijk knarsen minder schade kan aanrichten. In sommige gevallen is het noodzakelijk om een onderzoek in een slaapkliniek te ondergaan om de oorzaak tandenknarsen te achterhalen en een tandenknarsen oplossing op te stellen.
