De Nederlandse journalist Jeroen van Bergeijk werkte vijf weken lang in het distributiecentrum van Bol.com, dat het zinnetje “vandaag besteld, morgen in huis” hoog in het vaandel draagt. Sarah Dierckx, wetenschappelijk medewerkster bij denktank Minerva, verwees in een opinieartikel in De Morgen naar de gruwelen van de onzichtbare arbeid die achter de internetaankopen verscholen gaan.
Toch is zo’n razendsnelle levering een must geworden voor bedrijven die willen concurreren met de reguliere markt. Maar zijn er ook alternatieven? Kan het echt niet overmorgen? En als het morgen moet, moet het dan echt gratis zijn? In dit blog maak ik een aantal persoonlijke afwegingen.
We gruwelen van het woord verzendkosten…
Toegeven: wanneer ik een pakje bestel bij pakweg Bol.com en ineens verzendkosten moet ophoesten, moet ook ik even slikken. Inderdaad: bij een beperkt aankoopbedrag moet je ook bij Bol.com gewoon verzendkosten betalen. Soms kijk ik zelfs even of ik niet nog iets leuks zie om die verzendkosten toch maar achterwege te kunnen laten. Vrij stom, dat weet ik stiekem ook wel. Maar toch ben ik schuldig.
Veel blijkt zijn oorsprong te vinden in onze gruwel voor verlies. Volgens Nobelprijswinnaar Daniël Kahneman zouden we verlies tot zelfs twee keer erger vinden dan het ontbreken van winst. Lees: 5 euro korting op onze aankoop zorgt voor een minder goed gevoel dan een gratis verzending ter waarde van 5 euro. In het eerste geval winnen we, in het tweede geval verliezen we niet. We blijken slechte verliezers te zijn.
Maar moet het echt morgen al in huis zijn?
De kracht van het woord gratis is met andere woorden te groot om te negeren. Toen Amazon haar gratis verzending in Europa introduceerde, zorgde het zelfs voor een gigantische omzetstijging. De verzending moet gratis zijn, daar kunnen we weinig aan veranderen. Maar moet het dan ook echt morgen al in huis zijn? Van sommige artikelen snap je dat wel. Dat mooi kleedje wil je natuurlijk zo snel mogelijk kunnen passen en de coolste games wil je zo snel mogelijk uittesten. Nuja, niet té snel ook natuurlijk. Anders holde je wel gewoon naar de winkel. Maar je begrijpt wat ik bedoel.
Toch verbaasde het me dat mijn luchtzuiveringsfilter, die ik elk jaar eens moet veranderen, ook een dag later al in huis was. Ik kon eigenlijk gerust nog twee weken wachten. Dat leek me dan toch iets te veel van het goede. Hetzelfde gevoel had ik toen ik mijn kerstboomverlichting al in oktober bestelde, gewoon omdat het die avond maar niet ophield met regenen en ik niks beters te doen had. Zonde dat ergens in een magazijn iemand moest rennen opdat ik het nog minstens een maand op zolder kon bewaren. En ja, dat besef ik nu pas.
Is er geen middenweg mogelijk?
In sommige sectoren is een razendsnelle levering cruciaal, in andere sectoren kan het mogelijks anders. Kunnen zij dan niet gewoon, in de loop van de week, even gratis leveren? En als ik het toch morgen echt in huis wil hebben, wil ik er dan niet een kleine vergoeding voor betalen? Zou dat de werkomstandigheden in de distributiecentra verbeteren?
Dat laatste durf ik op een of andere manier te betwijfelen. En als dat niet zo is, waarom zou er dan überhaupt iets moeten veranderen? Gewoon opdat ik opnieuw oogkleppen zou kunnen dragen? Ach, ook na de vele krantenartikelen zal er waarschijnlijk niks veranderen. Ook ik ben realistisch genoeg om dat te beseffen.
Ik zal mijn kritische pen maar opbergen en een nieuwe bestellen, dan kan ik morgen gewoon weer verder schrijven…
